Doe ff normaal

11.1.25

Momenteel studeer ik rechten aan de Erasmus Universiteit. De eerste weken voelde het wat vreemd om als volwassene weer in de schoolbanken te zitten, huiswerk te hebben en een ongekende hoeveelheid stof op te moeten nemen. Hoe dóen die jongeren dat toch, vroeg ik me af. Na twee decennia als columnist/ journalist te hebben gewerkt (en sowieso als krant- en boekenlezende volwassene) heb ik brede politiek-maatschappelijke kennis opgebouwd. Dat wat in de colleges voorbijkomt, kan ik over het algemeen direct plaatsen. Maar hoe doe je dat als je met 18 lentes jong het staats- en bestuursrecht moet zien te doorgronden? En dat terwijl je er allerlei verschillende bijbaantjes op nahoudt om het onderwijs te kunnen bekostigen? En dan is er ook nog zoiets als de pechgeneratie die geen basisbeurs kreeg van de overheid en oh ja, dan hangt hen ook nog een langstudeerboete boven het hoofd. Ik vind het maar knap, wanneer je onder zulke omstandigheden kun studeren en “presteren”.

De afgelopen weken ging het in de opleiding veel over ‘redelijkheid en billijkheid’ en dan met name in het verbintenissenrecht. Art. 6:248 lid 1 luidt: ‘Een overeenkomst heeft niet alleen de door partijen overeengekomen rechtsgevolgen, maar ook die welke, naar de aard van de overeenkomst, uit de wet, de gewoonte of de eisen van redelijkheid en billijkheid voortvloeien.’ Ofwel: je kunt van alles afspreken in een contract, maar bij een geschil kan de rechter ook kijken naar wat nou eigenlijk redelijk en billijk is. Wat zouden normale mensen onder normale omstandigheden van elkaar mogen en kunnen verwachten?

Fascinerend vind ik het. Dat in een boek dat het gedrag en het rechtsverkeer tussen mensen regelt eigenlijk staat geschreven: doe ff normaal. En als je ff niet normaal kunt doen, dan is daar gelukkig de rechter die het je kan opleggen.