De lange tenen van de macht
5.1.25
Zeg je ‘The Washington Post’ dan zeg je ‘Watergate’ en Richard Nixon. Een schandaal zo groot dat een Amerikaanse president het veld moest ruimen. Wie aan The Post denkt, denkt aan het uitstekende journalistieke werk van de journalisten van die krant, die talloze malen een Pulitzer wonnen voor hun diepgravende onderzoeksjournalistiek. The Post staat bekend als één van de beste kranten, waar de medewerkers hun werk als controleurs van de macht uitermate serieus nemen. Journalisten van The Post willen het publiek zo correct mogelijk informeren, ongeacht de mogelijke repercussies die hun werk met zich meebrengen. Het is een krant waar journalisten er alles aan doen om de waarheid boven de tafel te krijgen. De tagline van de Amerikaanse krant is niet voor niets ‘Democracy dies in Darkness’. Een tagline die, zo nu blijkt, haast profetisch is. Nu is Donald Trump nog niet geïnaugureerd als president van Amerika, maar de krant neemt vast een voorschot op zijn presidentschap – en daarmee het einde van Amerikaanse democratie zoals wij deze kenden?
Afgelopen week werd – voor het eerst – een cartoon van Ann Telnaes, de met een Pulitzer Prize bekroonde cartoonist, geweigerd. Telnaes had Jeff Bezos, de eigenaar van The Post, afgebeeld, al buigend voor de aanstaande president. Bezos is op de illustratie in het gezelschap van Mickey Mouse en Mark Zuckerburg. Op de cartoon is te zien hoe de miljardairs Trump zakken met geld aanbieden. Nadat de krant haar cartoon weigerde, nam Telnaes ontslag. Op haar substack schrijft ze met haar cartoon kritiek te hebben willen leveren op ‘rijke tech- en media-topmanagers die hun best hebben gedaan om in de gunst te komen bij de aankomende president Trump’. De kritiek, zo blijkt nu, is voor The Post een brug te ver.
Het is interessant om te zien hoe de vrijheid van meningsuiting in bepaalde kringen (lees: extreem-rechts) vaak als absoluut gegeven wordt gezien, wanneer het hen uitkomt. Zeker in de Verenigde Staten, waar de vrijheid van meningsuiting een stuk verder opgerekt is dan hier in Nederland, moet alles gezegd kunnen worden. Begrijp me niet verkeerd: ik vind dat heel veel gezegd, geschreven en getekend moet kunnen worden. De macht bekritiseren geeft naar mijn mening bovendien extra ruimte (want zeg nou zelf: naar beneden trappen is niet bepaald chique). En toch blijkt keer op keer weer dat nu juist die machtigen niet tegen kritiek of tegen een grapje kunnen. Zo deed hier in Nederland Geert Wilders vorig jaar nog een niet zo subtiele oproep tot het boycotten van dagblad Trouw nadat deze krant een cartoon van Tjeerd Royaards had gepubliceerd waarin de cartoonist kritiek levert op de plannen van het kabinet, waar Geert Wilders duidelijk achter de knoppen zit, op het gebied van asielopvang. Wilders schreeuwde schuimbekkend moord en brand. Dat is dan dezelfde man die over normen en waarden en vrijheden begint wanneer anderen op hun beurt weer kwaad zijn wanneer bijvoorbeeld de profeet Mohammed (vzmh) wordt bespot. Alle vrijheid voor jezelf opeisen, en anders is het Calimero.
Het is ook niet makkelijk voor al die arme mannen, om met zulke lange tenen door het leven te moeten.